PLASTUŚ

To musisz wiedzieć: wzywając Pogotowie Ratunkowe odpowiesz na takie pytania Dyspozytora:

Pamiętaj: To Dyspozytor kończy rozmowę, potwierdzając wyjazd karetki.

Ratujesz życie:

Ratujesz  życie dziecka:

Niniejszy materiał został opracowany przez instruktorów Grupy Ratowniczo-Medycznej MEDICUS, jako skrypt do prowadzonych kursów i jako taki należy go traktować. Skrypt jest zgodny z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji 2010. Zapoznanie się z nim ułatwi przyswojenie wiedzy przedstawionej. Nic jednak nie zastąpi dużo szerszego omówienia postępowania w różnych wypadkach przez osoby do tego uprawnione.
               

999 POGOTOWIE RATUNKOWE

998 STRAŻ POŻARNA

997 POLICJA

112 OGÓLNOEUROPEJSKI NUMER RATUNKOWY

      TELEFONY ALARMOWE I WZYWANIE POMOCY
Możliwie najszybsze wezwanie profesjonalnych służb ratunkowych, to jedno z najważniejszych zadań świadków zdarzeń.  5 złotych zasad rozmowy z dyspozytorem ratunkowym:
1 Miejsce zdarzenia
2. Powód zdarzenia
3. Ilość i stan poszkodowanych
4. Dane poszkodowanego
5. Nasze dane
Podczas rozmowy z dyspozytorem uważnie słuchaj i odpowiadaj na zadawane pytania. Nigdy nie rozłączaj się pierwszy, to dyspozytor odkłada słuchawkę!

NAGŁE ZATRZYMANIE KRĄŻENIA
Jako nagłe zatrzymanie krążenia rozumiemy stan, w którym zatrzymana zostaje mechaniczna czynność serca. W wyniku tego krew przestaje krążyć w łożysku naczyniowym. Wtórnie dochodzi do zatrzymania oddechu. Wszystko to doprowadza do niedotlenienia narządów oraz tkanek.
Jeśli w ciągu 10 sek. usłyszysz 1 oddech, potraktuj go jak oddech agonalny i rozpocznij masaż serca.

KRWOTOKI

Krwotoki wewnętrzne: Objawiają się zazwyczaj późno. Objawy poprzedza bladość powłok, a następnie dopiero możemy zaobserwować wybroczyny, podbiegnięcia krwawe czy powszechnie zwane krwiaki. Ze względu na to, że nie mamy bezpośredniego dostępu do źródła krwawienia, musimy ograniczyć się do ułożenia poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej oraz postępowania według niżej opisanych zasad.
Krwotoki zewnętrzne:  W wypadku tego rodzaju krwotoków możemy wykazać się dużo większą skutecznością.

WSTRZĄS hipowolemiczny PRZYCZYNY:
- krwotoki (wewnętrzne i zewnętrzne)
- obfite wymioty
-intensywne biegunki
- utrata płynów (rozległe oparzenia, odwodnienie)
OBJAWY:
- zaburzenia świadomości
- płytki i szybki  oddech
- blada barwa skóry
- zimne poty
- wewnętrzny niepokój
- dreszcze
POSTĘPOWANIE:
- wezwanie pomocy 999
- tamowanie krwotoku
- zastosowanie pozycji przeciwwstrząsowej
- zapewnienie komfortu termicznego

Nie stosuj opaski uciskowej - nie zawiązuj niczego nad raną na kończynach powyżej łokci i kolan. Tamuje to skutecznie krwawienie, ale powoduje niedokrwienie kończyny poniżej, co może spowodować obumieranie tworzących ją tkanek. KOŃCZYNA MOŻE JUŻ NIGDY NIE BYĆ SPRAWNA!!
OPATRUNEK UCISKOWY NA RANĘ- TAK!!      OPASKA UCISKOWA- NIE!!
Krwotoki z nosa: To najbardziej rozpowszechnione przypadki krwotoków, nie spowodowane nagłym zdarzeniem. Przyczyną mogą być: nadciśnienie tętnicze, zapalenie zatok obocznych nosa, czy zwykłe niewielkie urazy mechaniczne. Może to również świadczyć o poważnych urazach np. złamaniu kości twarzoczaszki.
Posadź poszkodowanego. Poproś by zacisnął płatki nosa. Możesz położyć mu na karku chłodny, wilgotny kompres. Odczekaj 10minut. Jeśli nie ma rezultatu skontaktuj się z laryngologiem.
NIE WOLNO!
Dezynfekować dużych ran.
Używać do dezynfekcji wody utlenionej, spirytusu, perfum, wódki, ani innych płynów chłodniczych.
Wsypywać niczego do ran.
Wyciągać czegokolwiek z ran.

ZŁAMANIA
O złamaniu mówimy gdy dochodzi do przerwania ciągłości tkanki kostnej na całym przekroju kości.  Wyróżniamy załamania otwarte i zamknięte. Najbardziej charakterystycznym objawem złamania jest nagły silny ból związany z urazem. Nie jest on jednak wyznacznikiem. Obrzęk, podbiegnięcie krwawe (krwiak) wraz ze wzmożonym ociepleniem charakteryzuje  miejsce potencjalnego urazu. Niefizjologiczne, nienaturalne ułożenie ciała.

POSTĘPOWANIE PRZY ZŁAMANIACH KOŃCZYN
- Nie należy przemieszczać poszkodowanego, jeśli nie jest to konieczne. Zapobiegnie to pogłębianiu się urazów.
NIE WOLNO!
Nie zginamy i nie prostujemy uszkodzonych kończyn. Złamania nie da się „rozchodzić”.
Nie sprawdzamy „piąty” raz czy na pewno „tu” boli.
Nie wpychamy do środka rany odłamków kostnych.
Nie nastawiamy sami złamań.
Nie staramy się pociągać za kończynę by była tej samej długości co druga kończyna.
Nie związujemy ze sobą nóg w miejscu złamania. Zawsze wykonuj to poniżej i powyżej.

OPARZENIA
Najkrócej rzecz ujmując oparzenie jest to uszkodzenie skóry oraz głębiej położonych tkanek lub narządów (w zależności od stopnia), w skutek działania ciepła lub innych substancji.
Oparzenia termiczne: spowodowane poprzez kontakt z ciepłem (wysoką temperaturę) w różnej postaci. Wywołują je najczęściej gorące gazy, ciecze i ciała stałe.
Oparzenia chemiczne: wywołane poprzez kontakt ze stężonymi kwasami, zasadami, silnie higroskopijnymi substancjami lub innymi żrącymi związkami w różnych stanach skupienia (lotnym, ciekłym i stałym).
Oparzenia elektryczne: wywołane przez bezpośredni lub pośredni kontakt z instalacją elektryczną, piorunem, czy innym ładunkiem elektrycznym.
Oparzenia radiacyjne: są wynikiem oddziaływania na ciało promieniowania np.: promieniowania radioaktywnego. Mogą występować zarówno tuż po kontakcie, jak i uwidaczniać się po pewnym czasie.
STOPNIE OPARZEŃ
I stopień: uszkodzeniu ulega tylko naskórek. Miejsce oparzenia obejmuje bolesne zaczerwienienie. Może występować miejscowy obrzęk. Jest to lekkie oparzenie i po upływie kilku dni powinno ustąpić.
II stopień: uszkodzenie obejmuje naskórek i częściową lub całkowitą grubość skóry właściwej. Na bolesnym blado-różowym lub wiśniowo-krwistym miejscu oparzenia pojawiają się pęcherze.
III stopień: to oparzenie obejmuje również głębsze struktury. Powierzchnia przypominająca twardy strup, z fragmentami zwęglenia, widocznymi mięśniami, ścięgnami i kośćmi. Ze względu na zniszczone włókna nerwowe występuje słaby ból, lub uszkodzenie nie boli.

POSTĘPOWANIE PRZY OPARZENIACH
Oparzenia należy schładzać czystą, bieżącą, letnią, ewentualnie lekko chłodną wodą, przez okres 10-15minut. Ważne by od nagłego zdarzenia do momentu schłodzenia upłynął możliwie najkrótszy czas. Takie postępowanie zapobiegnie pogłębianiu się urazu. Po schłodzeniu przygotuj opatrunek. Możesz położyć na ranę jałową gazę lub gazik i dookoła przykleić ją do zdrowej skóry. Można również użyć hydrogelu - żelowej płytki, która jeszcze lepiej spełnia się w tej roli.
POSTĘPOWANIE PRZY OPARZENIACH CHEMICZNYCH
W pierwszej kolejności usuwamy odzież poszkodowanego, na której może znajdować się parzący środek chemiczny. Używamy do tego celu rękawic ochronnych. Odzież staramy się umieścić w plastikowym worku, aby ograniczyć kontakt z substancją. Substancje sypkie znajdujące się na ciele poszkodowanego należy zetrzeć lub zeskrobać tak, by nie było ich widać. Przemywamy miejsce kontaktu skóry z substancją chemiczną lekko chłodną, bieżącą wodą przez 10-15 minut. Zakładamy opatrunek.
NIE WOLNO!
Pierwsza pomoc ma za zadanie podnieść efektywność w ratowaniu zagrożonego życia. Dlatego pamiętaj! Oto kilka rzeczy których nie wolno zrobić:
- przebijać bąbli w oparzeniach II stopnia,
- zrywać odzieży z poszkodowanego jeśli wtopiła się w skórę,
- zaopatrywać oparzeń watą i niejałowymi kompresami,
- przykładać do oparzeń zimnego noża,
- smarować ran tłuszczem, spirytusem, kremami, śmietaną…itp.

EPILEPSJA
Napad padaczkowy jest spowodowany nadmiernym wyładowaniem bioelektrycznym komórek nerwowych. Może pojawiać się w każdej grupie komórek nerwowych, ale najczęściej dotyka mózgu. To właśnie wtedy napad zostaje uogólniony i przebiega w bardzo charakterystyczny sposób, najczęściej z utratą świadomości. Napady padaczkowe mogą występować samoistnie, ale najczęściej są prowokowane. To bodźce ze środowiska zewnętrznego takie jak: błyskające światło stroboskopowe, traumatyczne wydarzenia, albo odstawienie leków i nadużycie alkoholu są elementami sprzyjającymi wyzwoleniu napadu.
PIERWSZA POMOC
Staraj się zabezpieczyć chorego przed urazami, do jakich mogą doprowadzić gwałtowne drgawki. Osłaniaj głowę poszkodowanego trzymając za okolice skroni i uszu (gdy leży na wznak). Dzięki temu nie będzie uderzał potylicą o podłoże.
Postaraj się odizolować poszkodowanego od tłumu.
Zaraz po napadzie poszkodowany prawdopodobnie straci kontakt z rzeczywistością, albo zaśnie - w celu zregenerowania ogromnej ilości energii straconej podczas ataku.
Postaraj się ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej tak, by nagromadzona ślina miała swobodną drogę odpływu, co uniemożliw jej aspirację do płuc.
Zapewnij mu komfort termiczny.
Wezwij pogotowie
NIE WOLNO!
Nie powstrzymuj skurczy, nie siłuj się z poszkodowanym.
Nie wkładaj niczego poszkodowanemu do ust.

OSTRY ZESPÓŁ WIEŃCOWY (atak serca)

OBJAWY ATAKU SERCA
Podstawowym objawem ataku serca jest zamostkowy stały ból. Poszkodowany może skarżyć się na ucisk, pieczenie albo  rozpieranie. Ból może promieniować do lewego kąta żuchwy, lewego ramienia, a nawet lewej łopatki. Trwa ponad 20 minut
POSTĘPOWANIE PRZY OSTRYM ZESPOLE WIEŃCOWYM
Usadź poszkodowanego w pozycji półsiedzącej. Nie pozwól osobie z atakiem serca na zbędny wysiłek. Zapobiegnie to pogłębianiu się uszkodzenia serca.
Zapewnij dostęp świeżego powietrza otwierając okna, luzując krawat czy kołnierzyk koszuli, oraz rozpinając ubranie.
Wezwij pogotowie, dzwoniąc pod numer 999.
Dowiedz się, czy poszkodowany ma przy sobie leki, które zażywa w takich sytuacjach. Jeśli nie będzie splątany i będzie w stanie określić gdzie są, możesz mu je podać.
Cały czas czuwaj nad poszkodowanym. Bądź przygotowany do podjęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej na wypadek wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia.
NIE WOLNO!
Podawać własnych leków.
Podawać leków pani, która przechodziła obok.
Układać poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej. Obciąża to jeszcze bardziej niewydolne serce.
Podejmować resuscytacji przed zatrzymaniem krążenia!